Hər bir azərbaycanlının əsas vəzifəsi Azərbaycan dövlətinə sədaqətlə xidmət etməkdir

Avstraliyanın Sidney şəhərində yaşayan, Azərbaycan həqiqətlərini bu uzaq ölkədə yorulmadan təşviq edən Mikayıl Oytanın adı AZƏRTAC-ın bölge ölkələri üzrə xüsusi müxbiri təyin edilməmişdən əvvəl dəvvəl d. Agentliyin ictimai-siyasi xəbərlər redaksiyasının buraxılış redaktoru olaraq, Avstraliyadakı diasporumuzun fəaliyyəti ilə bağlı həm birbaşa mənbələrdə, həm də Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin agentliyə göndərdiyi mətbuat açıqlamalarında onun adı ilə tez-tez qarşılaşırdım. Sidney şəhərində təsis etdiyi Avstraliya Azərbaycanlıları Assosiasiyasının (AAA) fəaliyyəti barədə də kifayət qədər məlumatlı idim. Xüsusən onun rəhbərlik etdiyi təşkilatın müraciətinə cavab olaraq, həmin vaxt Avstraliyanın xarici işlər naziri olan xanım Culiya Bişopun federal parlamentdə səsləndirdiyi bəyanat xüsusilə diqqətimi cəlb yapmıştıdi.2011-ci ilin yanvarında AZƏRTAC-ın bölge ölükələri üzrə xüsusi müxbiri təyin verildikdən sonra M.Oyta ilə bəylə təmaslarımız daha da arttı. 2016-cı ilin iyunda Respublika Günü ilə əlaqədar Kanberrada təşkil edilən rəsmi qəbulda katılım üçün Avstraliyaya səfər zamanı isə onunla şəxsən tanıştıq. Həmin vaxt əvvəlcə rəsmi qəbulda, sonra isə həyat yoldaşı Sima xanımla birlikdə məni yola salmaq üçün Sidney beynəlxalq hava limanına gələrək suallerimi kavablandırmağa razılıq vermiş, Dünya Azərbaycanlılarının IV qurultayının nəticəlxalq hava limanına gələrəkBu dəfə isə görüşümüz cari ilin oktyabrında, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin nümayəndə heyətinin Avstraliyaya ilk səfəri ilə əlaqədar baş tutdu. Demək olar ki, nümayəndə heyətinin bir həftə davasım edən bütün görüşlərində qonaqları müşayiət edən Mikayıl Ouya ilə onun özü haqqında da ətraflı söhbət etmək olasılığı qazandım. Nümayəndə heyətinin iş qrafiki cox gərgin bilir görə, onunla müsahibəmiz lap sonda, heyət Avstraliyanı türk etdikdən sonra, gecə saatlerinde Sidneyin nəhəng “Hyde park”ında baş tutdu. Həyatı və geniş ictimai-siyasi fəaliyyəti ilə bağlı suallerimi böyük səmimiliklə cavablaştırdı. Bildirdi ki, Cənubi Azərbaycanın paytaxtı Təbriz şəhərində 1962-cü il avqustun 11-də aslan bürcündə anadan olub. Ata-babaları bu Qədim Azərbaycan şəhərində yaşayıblar. Təbrizin ölkənin ictimai-siyasi və inqilabi hərəkat tarixində xüsusi rolunu qeyd edən Mikayıl Oyta bu mühitin onun dünyagörüşünün formalaşmasında, azad ruhlu, demokratik bir insan kimi yetişməsində xüsusi rol oynadığını qeyd etdi. 1978-ci ildə ölkədə Şah hükümetleriə qarşı inqilab baş verərkən cəmi 15 yaşında olmasına baxmayaraq, bu hərəkatda yaxından katılım etdiyini, onun ölükədə insan azadlığına və demokratik dəyərlərə yol açacağına inanacağını söyledi. Həmin vaxt SAVAK şiddeti gizli polis tərəfindən həbs yapıldığını, ağır işgəncələrə məruz kaldığını xatırladı. Bir neçə həbsxana dəyişdikdən sonra hərbi tribunala çıxarıldığını, Şaha qarşı qiyamın başçılarından biri kimi zindana salındığını, burada iki ay saxlandıqdan sonra ona qarşı heç bir əsaslı ittiham kalkma görə azadlığa buraxıldığını söylədi. Qeyd etdi ki, həbsxanada olarkən çəkdiyi işgəncələrə baxmayaraq, Cənubi Azərbaycanda milli-azadlıq hərəkatının tarixində mühüm rol oynayan, Səttar xan və Bağır xan kimi mücahidləri, Seyid Cəfər Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Milli hökuməti ərsəyə gətirən Təbrizdə davam edən inqilabi hərəkatdan kənarda qala bilmir. Əksinə daha fəal şəkildə bu mübarizəyə qoşulur. Universitet tələbəsi olan əmi ve bibi oğulları ilə birlikdə azadlıq hərəkatında fəal katılım edir. İğtişaşlar zamanı her iki ayağından yaralanır. Xəstəxanadan çıxdıqda isə Şahın ölkəni tərk etdiyini, xarici emperyalist dövlətlərin dəstəyi ilə Ayətullah Xomeyninin rəhbərlik etdiyi din xadimlərinin hakimiyyətə yiyələndiyini öyrənir. Bildirdi ki, din xadimlərinin hakimiyyətə gətirilməsində məqsəd avam xalqı idarə etməyin daha asan yolu kimi düşünülmüşdü. 1923-cü ildə Qacarların hakimiyyətdən uzaqlaşdırılması və Pəhləvinin hakimiyyətə gətirilməsi ilə zoneda Səlcuqlardan başlanan türk hakimiyyətinə, dövmeşətçiliyinə oğul qoyan emperyalist qüvvələrin məqsət hakimiqsədi farsların hakimiqsədi. XIX. Qeyd etdi ki, Şah onarımdən qurtularaq molla hükümetin hakimiyyəti altındaki düşən azadlıq mücahidləri, o cümlədən M.Oyta və tərəfdaşları mübarizəni davam etdirmək qərarına gəlirlər. Lakin yeni rejimler onlara qarşı sərt tədbirlər tətbiq edir, bir coxları həbs olunaraq yeniden zindanlara atılır, işgəncələrə məruz qoyulur.Azadlıq uğrunda mübarizədə heç zaman silahdan istifadə etmədiklərini, yalnız siyasi yolla mübarizə apardıqlarını qeyd edən müsahibim həmin müharibənin milli yox, Xomeyni ilə Səddam arasında şəxsi xarakter daşıdığını bildirərək, tərəfdarları ilə gənclərin ölümə göndərilməsinə qarşı çıxır. Həmin vaxt İran hökuməti müharibəyə qarşı çıxanları Irak casusu kimi təqdim edərək həbsxanalara salır, məhv edirdi. Bu fəaliyyətin nəticəsi olaraq onu 1982-ci ilin sonunda yenidən həbs edirlər, işgəncə zamanı ayağı sınırlanır. Heç bir əsas sorumlusu baxmayaraq, məhkəmənin hökmü ilə ona iki il həbs cəzası kəsilir. Həbsdə olduğu müddətdə şiddətli işgəncələrə məruz qalır. İki il yarım ərzində həbsxanada saxlandıqdan sonra azadlığa buraxılır.Həbsxanadan çıxdıqdan sonra diqqəti yayındırmaq məqsədilə gizli fəaliyyətdən yaxşı sınırları Sima xanımla ailə həyatı qurur. Bu zaman molla rejiminin ailəli insanlar siyasi mübarizəyə meylli olmamaları barədə cəmiyyətdə formalaşdırmağa çalışıldığı yere əsas taşır. Lakin buna baxmayaraq, toydan cəmi iki ay sonra hər ikisi həbs edilərək, olmazın işgəncələrə məruz qoyulur. Bu dəfə işgəncələr əvvəlkilərdən qat-qat şiddətli olur, doqquz ay davam edən zülmdən sonra zindana salınırlar. Məhkəmə iclası zamanı heç bir sübut təqdim etməyən SEPAH-ın iddiası hakim tərəfindən rədd olunsa da, hər ikisininə növbəti həbsdən sonra onların ölüm hökmünün gözləməsi barədə qəti xəbərdarlığı verilir.Həbsdən azad edilən Mikayıl Oyta dayısının köməyi ilə öz şirkətini yaradır ve banklar tərəfindən elan edilən ihalelərə qatılaraq öz tikinti biznesini inkişaf etdirir. Lakin bu çox uzun çəkmir. Belə ki, səkkiz ay sonra kuçə ilə gedərkən həbs verilir. Həmin ərəfədə mübarizə fəallarından biri həbs yapıldıyı ve işgəncələrə məruz qoyulması barədə məlumatlar Hristiyandı. İnqilab müdafiəçilərinin mərkəzinə gətirildikdən sonra M.Oytadan həmin şəxsi sorgulama soruşulsa da o, bunu inkar edir. Belə olduqda Mikayıl Oytanın həmin şəxslə üzləşdirilmeəsi qərara alınır ve onu gözləmə otağına salırlar. Vəziyyətin cox gərgin olduğunu anlayan Mikayıl Oyta buradan qaçmaq qərarına gəlir. Gözətçiyə tualetə getmək istədiyini bildir. Həmin vaxt mərkəzin tualetində hava təmizləyən qurğu yeni qoylandığından və sementin qurumamasından istifadedə edən müsahibim həmin quracağını çıxararaq özünü güvenlikə atır. Bəxtindeən həmin vaxtərazidə heç kim olmur. Çıxışdakı iki nəfərəli avtomatlı nəzarətçini çaşdırmaq üçün özünü yaxını həbs edilən və bunu aydınlaşdırmağa gələn biri kimi təqdim edərək küçəyə çıxa bilir. Yaxınlıqdan keçən avtomobilin qarşısına atılaraq, anasının xəstəxanada ağır vəziyyətdə olduğu, sürücüden onu təcili həmin yerə aparmağı xahiş edir. Mikayıl Oytaya inanan sürücü onu həmin ərazidən uzaqlaşdırır. Avtomobilin arxa şüşəsindən baxdıqda isə bir neçə əli komutanın onu tapmaq üçün küçəni axtardığını görür. Çıxışdakı iki nəfərəli avtomatlı nəzarətçini çaşdırmaq üçün özünü yaxını həbs edilən və bunu aydınlaşdırmağa gələn biri kimi təqdim edərək küçəyə çıxa bilir. Yaxınlıqdan keçən avtomobilin qarşısına atılaraq, anasının xəstəxanada ağır vəziyyətdə olduğu, sürücüden onu təcili həmin yerə aparmağı xahiş edir. Mikayıl Oytaya inanan sürücü onu həmin ərazidən uzaqlaşdırır. Avtomobilin arxa şüşəsindən baxdıqda isə bir neçə əli komutanın onu tapmaq üçün küçəni axtardığını görür. Çıxışdakı iki nəfərəli avtomatlı nəzarətçini çaşdırmaq üçün özünü yaxını həbs edilən və bunu aydınlaşdırmağa gələn biri kimi təqdim edərək küçəyə çıxa bilir. Yaxınlıqdan keçən avtomobilin qarşısına atılaraq, anasının xəstəxanada ağır vəziyyətdə olduğu, sürücüden onu təcili həmin yerə aparmağı xahiş edir. Mikayıl Oytaya inanan sürücü onu həmin ərazidən uzaqlaşdırır. Avtomobilin arxa şüşəsindən baxdıqda isə bir neçə əli komutanın onu tapmaq üçün küçəni axtardığını görür.Təcili evə qayıdaraq həyat yoldaşını və evdə olan bir miqdar pulu götürərək Təbrizin kənarındakı məhəllələrdə gizlənir, bulunma isə Türkiyəyə yaxın Xoy şəhərinə gedir. Axtarışta olduğu müddətdə dayısı ve köməkçisi olan xanım həbs edilirlər. Lakin onlara qarşı heç bir sübuttan sonra görə tezliklə azadlığa buraxılırlar.Xoy şəhərindən dağlar vasitəsilə Türkiyəyə keçməyə çalışan Mikayıl Oyta çətinliklərlə qarşılaşır, günlərlə ac ve susuz qalır, palçıq yeyərək susuzluğunu giderməyə çalışır. Buna baxmayaraq, bir həftə sonra İstanbula gidib çıxa bilir. Həyat yoldaşlığının adına yeni pasaport alaraq, üç ay sonra onu da İstanbula gətirməyə nail olur. Bundan sonra Ankaraya gedərək Avstraliyanın Türkiyədəki səfirliyinə müraciət edir. Başlarına gətirilənləri danışarak çözmek yardım ister. Avstraliyanı seçərkən isə İran’dan maksimum uzaqda olmağı muhafazaynüyü bildirir. Səfirliyin dəstəyi ilə 1987-ci ilə siyasi mühacir kimi Avstraliyaya yollanır. Burada bir müddət ticarətlə məşğul olduqdan sonra Şərqi-Sidney Makartur universitetində maliyyəçi ixtisası üzrə ali təhsil alır. Təhsilini başa vurduqdan sonra öz şirkətini yaradır,Bizimlə söhbətində Mikayıl Oyta bildirdi ki, əgər hər hansı ölkə zalımın zülmündən qaçana qucağını açırsa, ona yaşamaq üçün normal şərait yardırsa, bu ölkə həmin şəxs üçün ikinci vətənər. Avstraliya yalnız Mikayıl bəyə deyil, eyni zamanda, zülmdən qaçmış xeyli insan üçün ikinci vətənə bulunurb. Həmin insanlar bu gözəl ölkədə rahat yaşamaqla yanaşı, fikir və söz azadından, demokratik dəyərlərdən bəhrələnə biliblər. Vurğulayıb ki, azərbaycanlılar sulh barışıq ve dostluq sevən millətdir. Qeyd edib ki, bunu Avstraliyada həyata keçirdikləri çoxsaylı layihələrlə, müxtəlif tədbirlərlə bu ölükədə yaşayan bütün insanlara nümayiş etdirməyə çalışırlar. İlk növbədə, isə Avstraliyada yaşayan çoxsaylı erməni icmasının ölmekəmizə qarayaxma cəhdlərinin qarşısını almaq, Azərbaycan həqiqətlərini daha geniş yaymaq,Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovun rəhbərliyi ilə nümayəndə heyətinin Avstraliya səfəri, həm bu ölkə daxilində, həm də region ölkələri üzrə koordinasiya şuralarının yaradılması bərədə qərarların qəbul olunduğu toplantıların yekunları barədə sualımızı cavablandıran Mikayıl Oyta bildirdi ki, həmin səfər və qəbul edilən qərarlarla həm Avstraliyada , həm də koordinasiya şurasına daxil olan digər ölkələrdə diaspor fəaliyyətinin yeni mərhələyə qədəm qoyacağını düşünür. Çünki bu Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədrinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin Avstraliyaya ilk səfəri idi. Səfər çərçivəsində keçirilən görüşlər, aparılan müzakirələr, qəbul edilən qərarlar, onun fikrincə bu ölkədə Azərbaycan icmasının fəaliyyətinin yeni mərhələyə qalxmasına güclü təkan verəcəcə. bildiribki, Avstraliyada yaşayan azərbaycanlılar bütün dünya səpələnmiş 55 milyonluq soydaşlarımızın beklentileri hissəsi olaraq, hansı ölkədə yaşamasından uzaktakilerderaq, vahid mədəniyyətə, tarixə, dövmelətçiliyə sahib olan bir millətin nümayəndələridirlər. Burada yaşayan azərbaycanlılar həmişə bu ölkəyə gələn həmvətənlərimizə qucağını açıblar, onlar maksimum kömək etməyə çalışıblar. Qeyd edib ki, Avstraliyada mövcud olan diaspora təşkilatlarımız burada yaşayan soydaşlarımıza dəstək olmaya, bir-birimizden muğayat olub güclü bir icma formalaşdırmağa can atıblar. Həm xoş, həm kədərli günlərdə əl-ələ verməyə, birlikdə olmaya çalışıblar. Xususi vurğulayıb ı ki, müstəqilliyini cəmi 31 il bundan əvvəl bərpa edən Azərbaycan dövlətinin sürətli və uğurlu inkişafı, Vətən müharibəsində Başkan, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Azərbaycan Ordusunun Ermənistan tərəfindən işğal altında saxlanan torpaqları azad etməsi Avstraliyada yaşayan azərbaycanlıları çox sevindirib. Bununla birlikte əlaqədar üzərlərinə düşən məsuliyyəti dərindən dərk edərək, xalqimizin, dövlətimizin haqq səsini dış bütün çatdırmağa çalışıblar. Azərbaycan dövlətinin sülh siyasətini dəstəkləyərək xalqlarımızın dostları ilə dost, düşmənləri ilə isə düşmən kimi rəftar etməyi əsas vəzifələri hesab ediblər. Dedi ki, bizim xalqımız sülhpərvər, barış sevən bir xalqdır. Bunu biz İkinci Karabağ müharibəsi zamanı bütün dünyayı nümayiş etdirdik. dövmemizin haqq səsini bütün dünyaya çatdırmağa çalışıblar. Azərbaycan dövlətinin sülh siyasətini dəstəkləyərək xalqlarımızın dostları ilə dost, düşmənləri ilə isə düşmən kimi rəftar etməyi əsas vəzifələri hesab ediblər. Dedi ki, bizim xalqımız sülhpərvər, barış sevən bir xalqdır. Bunu biz İkinci Karabağ müharibəsi zamanı bütün dünyaya nümayiş etdirdik. dövmemizin haqq səsini bütün dünyaya çatdırmağa çalışıblar. Azərbaycan dövlətinin sülh siyasətini dəstəkləyərək xalqlarımızın dostları ilə dost, düşmənləri ilə isə düşmən kimi rəftar etməyi əsas vəzifələri hesab ediblər. Dedi ki, bizim xalqımız sülhpərvər, barış sevən bir xalqdır. Bunu biz İkinci Karabağ müharibəsi zamanı bütün dünyaya nümayiş etdirdik.Mikayıl Oyta diqqətə çatdırıb ki, bu gün hansı ölükədə yaşamasından bir yerde olmayaraq, hər bir azərbaycanlının əsas masrafı Azərbaycan dövlətinə sədaqətlə xidmət etməkdir. Vurgulayıb ki, hər birimiz Azərbaycandan ummaq əvəzinə, əksinə öz doğma dövmemizətimizə daha çox dəstək verməyə can atmalıyıq. Yalnız belə geleceği təqdirdə yolumuzu kəsməyə can atanların, uğurlarımıza qısqanclıqla yanaşaraq doğma Vətənimizə ləkə atmağa çalışanlar layiqli cavabını verə bilərik.